William Kentridge’s kennismaking met De bekentenissen van Zeno (1923) van Italo Svevo dateert van twintig jaar geleden:

“Een van de dingen in het boek die me fascineerden was het beeld van Triëste als een wanhopige provincialistische stad aan de rand van een imperium – ver weg van het centrum, van de echte wereld. Dat deed me erg denken aan de atmosfeer in het Johannesburg van de jaren zeventig. Dat is me in de jaren daarna erg bijgebleven, maar ook andere elementen uit het boek zijn voor mij belangrijk geworden. Zeno's zelfkennis en tegelijkertijd de absolute onbekwaamheid om deze zelfkennis om te zetten in actie, of op andere ogenblikken om een actie stop te zetten, kwamen mij heel bekend voor. Deze dichotomie tussen wat we weten en wat we doen, spiegelt de taak van de kunstenaar die mediëert tussen wat we zien en wat we weten, die inzichten, intuïties en halfbegrepen samenhangen probeert zichtbaar te maken."

In De bekentenissen van Zeno analyseert Zeno, alter ego van Svevo, zichzelf en richt zich tot zijn analyticus en onuitstaanbare vijand, dokter S., in laatste instantie Svevo zelf. Zeno/Svevo is de geamuseerde en gekwelde toeschouwer van de gebeurtenissen in zijn eigen leven. Hij is de gevangene van zijn intelligentie, die hem iedere rust, iedere zelfgenoegzaamheid ontneemt en hem voortdurend beschuldigt. Het bewustzijn van Zeno is erop gericht zichzelf beter te leren kennen, niet met de bedoeling zichzelf te veranderen, maar met de bedoeling het leven op zijn beloop te laten. Het is bijna een weigering om te veranderen, een zich schikken in het slechte geweten (maar bestaat er een ander?) over het steeds opnieuw roken van de laatste sigaret: ‘U.S.’, ‘Ultima Sigaretta’, zoals hij in zijn dagboek noteert.

Ondanks zijn relatieve onbekendheid, behoort het werk van Svevo samen met dat van tijdgenoten als Joyce, Proust en Kafka tot de meest scherpzinnige analyses van de paradoxen van het moderne bewustzijn: intelligent en vol twijfels, vluchtig en ongrijpbaar, tussen objectief en subjectief. Is het ook niet die wereld die Kentridge vorm geeft in zijn animatiefilms met houtskooltekeningen? Vormen en figuren die zich steeds transformeren, tussen objecten en subjectieve inkleuring? Voor 2002 werken William Kentridge en Jane Taylor aan het project Confessions, een theatrale omzetting van de volledige Bekentenissen van Zeno. Voor dit festival hebben zij zich samen met de Handspring Puppet Company en Kevin Volans geconcentreerd op één hoofdstuk uit de roman, dat als een autonoom oratorium wordt gepresenteerd. Zeno at 4 a‧m. focust op Zeno's herinneringen aan de dood van zijn vader. Zoals bij iedere voorstelling van de Handspring Puppet Company is de eerste impuls een formele: het zoeken naar een combinatie van animatie op het scherm en marionetten op de scène. Shadow Procession, een van de recente films van Kentridge is een inspiratiebron voor Zeno at 4 a‧m., dat een soort schaduwtheater wordt.

De schaduwfiguren incarneren de gedachten van Zeno. Het is een tussenwereld die opgeroepen wordt. Een wereld tussen droom en waken, waarin de gedachten, de herinneringen, de beelden en de woorden in ons bewustzijn een zelfstandig leven lijken te gaan leiden. Die zelfstandigheid wordt nog versterkt door het feit dat deze keer de acteurs van de Handspring Puppet Company, die steeds zichtbaar de marionetten manipuleren, nu volledig verdwijnen achter de figuren. Adrian Kohler: "Voor deze voorstelling hebben we twee soorten poppen gemaakt: een vijftiental marionetten op een stang die aan de onderkant worden gemanipuleerd en een vijftal figuren die verlengstukken van het lichaam zijn. De poppen op stang zijn gemaakt van gevonden voorwerpen, zoals gereedschap uit een atelier. Ze lijken geïmproviseerd, gescheurd uit papier. De 'verlengstukken van het lichaam' zijn helemaal geen poppen: het zijn maskers voor het lichaam zoals die bestaan in talrijke Afrikaanse tradities. Ze hebben onze benen en ons bovenlichaam, maar uit de torso is een boom, een telefoon of een elektrische paal gegroeid. Deze fantastische en bizarre wezens zijn de incarnatie van Zeno’s obsessieve gedachten en hebben bezit genomen van Zeno’s ruimte en dus van de dramatische arena."

Zeno at 4 a‧m. is een oratorium waarvoor Kevin Volans de compositie schreef. Zeno wordt gespeeld door David Minnaar, de acteur die Ubu speelde in Ubu and the Truth Commission. De stem van de vader is de bas Otto Maidi. De stemmen van het koor zijn op band opgenomen en samen met The Duke Quartet evoceren zij Zeno's onrust. De voorstelling wordt voorafgegaan door Kentridges animatiefilm Shadow Procession, inspiratiebron voor het visuele universum van Zeno, en Hunting:Gathering, een strijkkwartet van Kevin Volans, live uitgevoerd door The Duke Quartet.